รายงานพิเศษ
การรื้อใหญ่ ร่าง พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ.2517 ในรอบ 40 กว่าปี นับเป็นการส่งสัญญาณที่ชัดเจนของรัฐบาล ต่อทิศทางการดำเนินนโยบายของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลในระยะต่อจากนี้ที่ชัดเจนมากขึ้น
ต้องยอมรับว่าปัญหาจากการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาล ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ยังมีหลายเรื่องที่แก้ได้ ไม่สะเด็ดน้ำ โดยเฉพาะการขายเกินราคา 80 บาท
การแก้กฎหมายในครั้งนี้นอกจากใส่ยาแรงในเรื่องแก้ไขเพิ่มเติมบทกำหนดลงโทษสำหรับความผิดกรณีการขายสลากฯ เกินราคา จากเดิมระวางโทษปรับไม่เกิน 2,000 บาท เป็นต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือ ปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
แล้วยังเพิ่มเครื่องมือให้กองสลาก สามารถออกผลิตภัณฑ์ใหม่ เช่น หวยออนไลน์ หรือ ลอตโต ที่มีรางวัลแจ๊กพอต เป็นต้น โดยได้แก้ไขสัดส่วนเงินรางวัลให้เป็นแบบสมทบด้วย ที่ขึ้นอยู่กับการกำหนดวงเงินเพดานของรางวัลไว้
ในสมัยที่ “พล.ต.ฉลองรัฐ นาคอาทิตย์” รั้งตำแหน่ง ผู้อำนวยการสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล เคยยกประเด็นเรื่องนี้หยั่งเสียงสังคมไว้ระลอกหนึ่ง และเคยระบุว่าจะ นำเข้าหารือในที่ประชุมคณะกรรมการสลากฯ ในช่วงเดือน ก.ย.2560 ที่ผ่านมา
คาดว่าในครั้งนั้นที่ประชุมคงจะมีการหารือหลักการ เดินหน้า กำหนดช่องทางการออกผลิตภัณฑ์รูปแบบใหม่ไว้ ในประเด็นที่ยังไม่สามารถทำได้ คือการกำหนดสัดส่วนแบ่งรายได้จากการจำหน่ายสลาก ซึ่งตามกฎหมายกำหนดให้ 60% ของรายได้จากการขายสลาก ต้องจัดสรรเป็นเงินรางวัลทั้งหมด
ข้อจำกัดนี้ ทำให้กองสลาก ไม่สามารถเดินหน้าออก หวยลอตโตได้ เพราะหัวใจของการออกลอตโต คือ ผู้บริโภคซื้อเลขใดก็ได้ ไม่ใช่การขายขาดแบบลอตเตอรี่ปัจจุบัน ทำให้เงินรางวัลใหญ่บางงวดก็ไม่สามารถ จ่ายคืนได้หมด บางงวดก็จะไม่มีผู้ถูกรางวัล เงินรางวัลที่เหลือ จึงต้องมีการแก้ไขกฎหมายให้ “ปลดล็อค” สามารถสมทบเงินรางวัลเป็นรางวัลแจ๊กพอตได้ จึงเป็นที่มาของ มติครม.ให้สมทบเงินรางวัลได้
หลักการออกหวยลอตโต ที่กองสลาก เคยระบุไว้ในตอนถือนั้นเป็นนโยบายเช่นเดียวกับหลายๆ ประเทศ ที่มีเกมสลากหลายรูปแบบ เพราะต้องการลดการพนันนอกระบบ เช่น หวยใต้ดิน รวมทั้งการพนันฟุตบอล บ่อนอื่นๆ เพื่อใช้เกมต่างๆ เป็นทางเลือก
โดยเงินจากการเสี่ยงโชคนำกลับไปใช้พัฒนาประเทศต่อไป รวมทั้งสามารถแก้ไขปัญหาเกินราคาได้ เพราะผู้ซื้อซื้อได้จากเครื่องจำหน่าย
การออกสลากแบบลอตโต จะควบคู่ไปกับลอตเตอรี่ เป็นการแบ่งตลาดกัน เชื่อว่าจะสามารถแก้ไขปัญหาหวยใต้ดิน และนำเงินที่อยู่นอกระบบ ผิดกฎหมาย ซึ่งคาดว่า มีมากกว่าหลายแสนล้านบาทต่อปีมาอยู่ในระบบ
รูปแบบของสลากลอตโตที่จะออกเป็นการเปิดให้ซื้อลอตโตอย่างง่าย มีจำนวนหมายเลขให้เล่นไม่มาก
เช่น กรณีลอตโตของประเทศญี่ปุ่น จะมีหมายเลข 1-43 ผู้ซื้อเลือกแทงจากจำนวนหมายเลขนี้แค่ 6 หมายเลข เรียกว่า เป็นการเล่นลอตโต 6 บอล ขณะที่ไต้หวันมี 42 เลข ซึ่งไทยอาจจะต้องนำมาปรับ อาจจะมีจำนวนบอลน้อยกว่าหรือจำนวนตัวเลขให้เล่นน้อยกว่าก็ได้
ส่วนเงินรางวัลมีหลายรูปแบบที่ศึกษา มีรางวัลใหญ่จนถึงรางวัลเล็ก แต่ลอตโตจะต้องสะสมเงินรางวัลถือเป็นเสน่ห์ ยกตัวอย่างเช่น
ถ้าจำหน่ายสลากลอตโตในราคาและปริมาณเท่ากับลอตเตอรี่ รางวัลแจ๊กพอตของลอตโตจะเฉลี่ย 300-400 ล้านบาทต่องวด และหากไม่มีผู้ถูกรางวัลที่ 1 ก็สามารถสมทบเป็นรางวัลใหญ่ในงวดต่อไปได้
สัญญาณออกหวยลอตโตในครั้งนี้ ในภาควิชาการก็ออกมาขานรับ โดยนายสังศิต พิริยะรังสรรค์ คณบดีวิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต ระบุว่า ลอตเตอรี่แบบกระดาษที่ขายเป็นใบในโลกนี้เหลือน้อยมาก ส่วนใหญ่ประเทศต่างๆ จะนำเทคโนโลยีมาใช้ในการจำหน่ายหมดแล้ว เช่น การขายแบบออนไลน์ คือผู้ซื้อ จะสามารถซื้อในราคาที่มาจากกองสลากได้ ตอบโจทย์ลูกค้าได้มากกว่า
ประโยชน์ที่เห็นชัดเจนจากการออกหวยลอตโตคือ
1.คนซื้อสามารถซื้อเลขที่ต้องการได้ ไม่มีปัญหาว่าไปหาซื้อเลขที่ไม่ต้องการอีก แล้วก็หันไปเล่นหวยใต้ดินแทน
2.เกิดความยุติธรรม เพราะหวยลอตโตจะรู้ตัวผู้ถูกรางวัลทุกคน ไม่เหมือนหวยใบที่บางเลขหากไม่มีคนซื้อหรือสูญหาย เงินส่วนนี้ก็ดึงกลับคืนเข้ากองสลาก ทำให้ประชาชนเสียประโยชน์
3.รูปแบบเกมมีความหลากหลาย ตรงกับพฤติกรรมผู้ซื้อ
4.สามารถแก้ไขปัญหาเกินราคาได้ เพราะผู้ซื้อจะซื้อจากเครื่อง ไม่ต้องต้องผ่านตัวกลางอีก
ส่วนประเด็นที่ว่า หวยลอตโตจะเป็นการทำลายอาชีพผู้มีรายได้น้อยและผู้พิการนั้น หากพิจารณาตามความเป็นจริงจะเห็นว่า การจัดสรรสลากแต่ละงวด ในปัจจุบันนี้คนมีรายได้น้อย ผู้พิการได้ประโยชน์ น้อยมาก ผลประโยชน์ยังตกอยู่ในมือของบรรดานายทุน ที่รวมชุดขายเกินราคาอยู่
ดังนั้นจึงสนับสนุนแนวคิดที่ว่าให้แบ่งรายได้จากการขายหวยลอตโต เช่น 10% จากยอดขายจัดสรรให้ผู้พิการโดยตรงเลย หรือให้สมาคมพิการต่างๆ ทำเรื่องขอรับการสนับสนุนแบบปีต่อปี ซึ่งอาจจะต้องมีการเสนอเรื่องเข้าครม.พิจารณา ให้เป็นไปตามกระบวนการกฎหมาย
อย่างไรก็ดีหลังจากที่ ครม.มีมติให้แก้ร่างกฎหมายได้แล้ว แต่ท่าทีกองสลาก ยังไม่ดำเนินการใดๆ เพื่อกลบเสียงเสียดทานและลดแรงกระเพื่อมในสังคม เนื่องจากตัวนโยบายลอตโต ยังไม่มีความชัดเจนในทิศทางและรูปแบบดำเนินการ
นายธนวรรธน์ พลวิชัย กรรมการสลากกินแบ่งรัฐบาล ในฐานะโฆษกคณะกรรมการสลากกินแบ่งรัฐบาล ออกมาทุบโต๊ะยืนยันว่า คณะกรรมการสลากฯ ยังไม่มีนโยบายทำสลากออนไลน์หรือลอตโต เพื่อจ่ายเงินรางวัลแจ๊กพอตใหญ่ในตอนนี้ แต่จะมุ่งทำเฉพาะสลากฯรวมชุด เพื่อแก้ไขปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพงเท่านั้น
เพราะประเมินว่า สถานการณ์ขณะนี้ไม่มีความเหมาะสม เนื่องจากผู้ขายยังไม่มีความพร้อมใช้ระบบคอมพิวเตอร์
“การปรับปรุงพ.ร.บ.สลากฯ เพื่อต้องการแก้ปัญหาสลากฯในปัจจุบัน และวางรากฐานสลากฯ ไปสู่อนาคตอีก 20 ปี ไม่ได้หมายความว่า จะต้องให้สำนักงานสลากฯ ทำหวยลอตโตโดยทันที แต่เป็นการมองไปไกลถึงอนาคตถ้ามีความพร้อม ก็ค่อยศึกษาดูโดยมีกฎหมายฉบับนี้รองรับได้ ไม่ต้องเสียเวลาไปแก้กฎหมายกันใหม่ ระหว่างนี้หากใครมีข้อเสนอแนะ ก็พร้อมรับฟัง เพื่อเก็บไว้เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจในอนาคต” นายธนวรรธน์กล่าว
ท่าทีของกองสลาก ยังคงตั้งใจเดิมพันกับ “หวยรวมชุด’” แต่ก็ยังไม่ปิดประตูตายกับ “หวยลอตโต” ขณะที่คนซื้อ คงไม่มีใครปฏิเสธว่าไม่อยากเห็นหวยลอตโตเกิดขึ้น เพราะต่างก็เอือมระอากับลอตเตอรี่เกินราคาอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน
แต่กว่าจะออก “หวยลอตโต” ได้ เชื่อว่ากองสลากต้องขึ้นสังเวียนฟัดกับผู้มีส่วนได้เสีย ซึ่งคงดาหน้าเข้ามารอบทิศ ทั้งปูประเด็นการมอมเมา และการปิดช่องทางรังแก ผู้ขาย ผู้มีรายได้น้อย และผู้พิการ ที่ต้องตอบให้เคลียร์ ทุกประเด็น
ในมุมของผู้ซื้อมั่นใจรอได้เลยว่า “หวยลอตโต” มาแน่ มิเช่นนั้น “รัฐบาล” จะยอมแก้กฎหมายให้ เสียเรื่องไปเพื่ออะไร
ที่มา ข่าวสดออนไลน์
