หากใครได้ลัดเลาะถึงเมืองเพชรบุรี ขึ้นชื่อเมืองเก่าแก่ ที่เคยรุ่งเรืองมาตั้งแต่ครั้งโบราณ เป็นเมืองหน้าด่านสำคัญของไทยในกลุ่มหัวเมืองฝ่ายตะวันตก ปัจจุบันมีวัดเก่าแก่และบ้านเรือนทรงไทยจำนวนมาก
หนึ่งในวัดเก่าแก่สมัยอยุธยาที่ขึ้นชื่อเรื่องความวิจิตรงดงาม คือ วัดกุฏิบางเค็ม เป็นวัดที่แนะนำให้แวะทัศนา โบสถ์ของวัดแห่งนี้ใครได้เห็น ได้ชม เป็นต้องตะลึงพรึงเพริด ด้วยความวิเศษอุกฤษฏ์ของวัดกุฏิอยู่ที่ฝาไม้สักแกะสลักทั้งหลังเป็นเรื่องทศชาติชาดก อีกทั้งยังมีเรื่องราวจากวรรณกรรมจีนชื่อดังอย่าง ‘ไซอิ๋ว’ แห่งเดียวในประเทศไทยอีกด้วย
โครงสร้างของโบสถ์วัดกุฏิบางเค็ม เป็นอาคารไม้ขนาดใหญ่ ยาว 7 ห้อง กว้าง 3 ห้อง(เฉพาะส่วนที่กั้นฝา) มีมุขลดยื่นออกไปทางด้านหน้าและหลังอีกด้านละ 1 ห้อง แล้วทำเป็นพาไลโดยรอบอีก 1 ห้อง
ภายในโบสถ์ไม่มีเสา อาคารหลังนี้จึงนับเสาใหญ่ได้ 56 ต้น เสาเล็ก (ด้านขื่อทั้งสอง) 4 ต้น รวม 60 ต้น เสาแถวนอกสุดโดยรอบ(32ต้น) เป็นเสาแปดเหลี่ยม นอกนั้นเป็นเสาสี่เหลี่ยมทั้งสิ้น
ส่วนหลังคาเมื่อมองด้านข้างจะเห็นเป็นหลังคา4ชั้น (รวมทั้งหลังคาพาไล) ทางด้านหน้าและหลังจะเห็นมุขลดยื่นและพาไลต่อหลังคาปีกนกลงมา มีเสาคู่กลางทะลุหลังคาพาไลขึ้นไปรับมุขทั้งหน้าและหลัง จึงเป็นแบบอย่างงานช่างที่ไม่มีโบสถ์แห่งใดในเพชรบุรีเหมือน
หน้าบันทั้ง 2 ด้านเป็นลายสลักไม้ทั้งหมด ด้านหน้าเป็นลายเหรียญเงินตรามงกุฎสมัยแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 มีภาพป่าประกอบจนเต็มทั้งกรอบจั่ว (การใช้ลายป่าประดับ เช่นนี้ก็ไม่พบเห็นที่หน้าบันโบสถ์วัดอื่นๆ) ส่วนด้านหลังแกะเป็นลายเหรียญเงินตราแผ่นดินครั้งรัชกาลที่5 มีลายกนกเปลวประกอบ
นอกจากนี้ ความงดงามสะดุดตาของโบสถ์ เมื่อพินิจที่ฝาไม้แกะสลักทั้งหลัง รวม20แผง ทุกแผงล้วนเด่นสะดุดตา อาทิ 1.แผงทางขวา ท่อนล่าง มีช่องประตู บางประตูทั้ง2แกะเป็นลายกนกกอดเกี่ยวสอดสลับกันเป็น3ชั้น ลายจึงลึกเข้าไปในเนื้อไม้ประมาณ6นิ้ว ฐานลายเป็นเขามอ มีสัตว์ คือ เลียงผา เสือ กระต่ายอาศัยอยู่ มีกระรอก ลิง ไต่อยู่ตามก้านลาย บางที่มีนกฮูก นกเค้าแมวเกาะ กลางบานแกะเป็นภาพจับยักษ์กับลิง หลังลายยังมีภาพลิงนั่งจับเจ่าซ่อนอยู่ นับเป็นการแกะสลักกลายที่น่าอัศจรรย์เป็นอย่างยิ่ง
สองข้างช่องประตู แกะเป็นทหารแขกอาสายืนถือตะบอง สองข้างซุ้มแกะเป็นค้างคาวกำลังบินข้างตัว มีทหารยืนถืออาวุธ (หอกสามง่าม) อยู่สองข้าง เหนือขึ้นไปแกะเป็นภาพทศชาติ เรื่องภูริทัต ตอนปราบงู
2.แผงกลาง แผงนี้ไม่มีช่องประตู ท่อนล่าง แกะเป็นทศชาติเรื่องพระมโหสถ เป็นภาพที่เรียกว่าศึกจุลนี แกะเป็นขุนพลทรงช้างศึกมาประชิดเมือง พระมโหสถกำลังยืนบนป้อม ข้างกำแพงเมืองมีไม้ต้น ไม้ดอก และดอกไม้ร่วมประดับ
ท่อนบน เป็นเมืองเนมิราช มีเทวดาอยู่บนสวรรค์ 2 องค์ มีดวงดาราลอยเด่นอยู่ตรงกลาง ใต้ลงมามีภาพพระราชาทรงรถเทียมม้าไปในหมู่เมฆ คงเป็นภาพตอนไปสวรรค์
3.แผงซ้าย ท่อนล่าง มีช่องประตู บานประตูแกะเป็นลายเครือเถา มีดอกไม้ ใบไม้ (ม้วนใบ)ประดับอยู่ในท้องลาย มีภาพจับมนุษย์กับยักษ์บางละ2คู่ ฐานลายมีภาพสัตว์ คือ เสือ กระต่าย กระรอก นกฮูก หลังลายมีภาพตลกๆซ่อนอยู่ สองข้างช่องประตูแกะเป็นทหาร แต่งกายเต็มยศถือปืนยืนอยู่ข้างละคน สองข้างซุ้มประตูแกะเป็นภาพค้างคาวบินและทหารถือหอกสามง่ามเช่นเดียวกับแผงที่1
ท่อนบน แกะเป็นภาพทศชาติ เรื่องสุวรรณสาม ตอนปิลยักข์แผลงศร มีภาพต้นไม้ใหญ่เป็นฉากหลัง
นอกจากนี้ มีแผง12 ที่มีความน่าสนใจ เป็นแผงทึบ ไม่มีช่องประตูหน้าต่าง แกะเป็นเรื่องพระถังซำจั๋งทั้ง 2 ท่อน ท่อนล่าง เป็นภาพพระถังซำจั๋งยืนอยู่ท่ามกลางตือโป๊ยก่ายกับซัวเจ่ง ยืนอยู่ข้างหน้า ซุนหงอคงอยู่อีกข้าง ทั้งสามถืออาวุธประจำตัว สองข้างคนทั้งสี่มีไม้เมืองหนาว ต้นทางขวามีใบกลม ก้านหนึ่ง3ใบ ต้นซ้ายไม่มีใบมีแต่ดอกสะพรั่ง
ท่อนบน แกะเป็นรูปพระถังซำจั๋งนั่งแท่น มีผู้นำดอกไม้มาถวายอยู่สองข้าง ภาพประกอบต้นไม้ มีลิงไต่ ทางขวามีภาพภูเขา จารึกไว้
เป็นแค่ตัวอย่างฝาไม้แกะสลักสุดวิจิตร 4 แผง จาก20 แผง ที่ต้องหาโอกาสไปยลให้เห็นกับตาสักครั้ง!!
ขอบคุณภาพและเนื้อหา จากหนังสือภูมิล้อมเพชรฯ 80ปี อาจารย์ล้อม เพ็งแก้ว
______________________________________________________________________________
มติชนอคาเดมี ชวนร่วมทริป “ทัวร์ ทัศนา ‘วัด-วัง’ เมืองเพชร ฟังเกร็ดเรื่องเล่า ‘สองแผ่นดิน’ จ.เพชรบุรี – ประจวบคีรีขันธ์” ไปกับนักประวัติศาสตร์จากคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร อย่าง “ดร.พัสวีสิริ เปรมกุลนันท์”
เยี่ยมชมอุทยานประวัติศาสตร์พระนครคีรี หมู่พระราชวังบนขุนเขาแห่งเมืองเพชรบุรี, วัดมหาสมณารามราชวรวิหาร วัดสำคัญที่รัชกาลที่ 4 เคยเสด็จมาพักอยู่เมื่อครองเพศบรรพชิต และโปรดฯ ให้ทรงบูรณะซ่อมแซมเมื่อครั้งให้สร้างพระนครคีรี, ถ้ำเขาหลวง ตั้งอยู่บนเขาหลวง เป็นสถานที่ที่รู้จักผ่านวรรณคดีสำคัญ เช่น นิราศเมืองเพชร ของสุนทรภู่ และนิราศเขาหลวง,
วัดห้วยมงคล ที่ประดิษฐานรูปเหมือนหลวงพ่อทวดองค์ใหญ่ที่สุดในโลก, เจดีย์ทุ่งเศรษฐี โบราณสถานสำคัญซึ่งตั้งอยู่ติดเขานางพันธุรัต , พระรามราชนิเวศน์ หรือ พระราชวังบ้านปืน เป็นพระราชวังที่ประทับฤดูฝนของรัชกาลที่ 5
รวมถึง วัดกุฏิบางเค็ม วัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัยอยุธยา ที่มีโบสถ์ไม้สักแกะสลักทั้งหลังเป็นเรื่องทศชาติชาดก
เดินทางวันเสาร์-อาทิตย์ ที่ 18-19 สิงหาคม 2561
ราคา 5,800 บาท
คลิกอ่านโปรแกรมทัวร์ :
https://www.matichonacademy.com/tour/article_17782
สนใจติดต่อ มติชนอคาเดมี
Inbox : Facebook Matichon Academy
Tel : 0-2954-3977-84 ต่อ 2115, 2116, 2123, 2124
Mobile : 08-2993-9097, 08-2993-9105
line : @matichonacademy