จับตา ‘ดาวหาง’ ที่กำลังจะมา ย้อนประวัติศาสตร์ยุค ร.2 ‘ไข้ป่วง’ ระบาดหลัง ‘ธุมเพลิง’ โผล่

Culture ศิลปวัฒนธรรม

น่าสนใจอย่างยิ่ง หลังสถาบันดาราศาสตร์ฯ ชวนจับตา ดาวหาง C/2019 Y4 ที่จะเดินทางมายังโลกมนุษย์ ให้ได้เห็นด้วยตาเปล่า หากย้อนไปในประวัติศาสตร์ มีบันทึกหลายครั้งเกี่ยวกับการมาของดาวหางที่มักเกิดเหตุการณ์สำคัญจนต้องจดจารในพงศาวดาร

หนึ่งในนั้นคือดาวหางที่มาถึงเมื่อ จ.ศ.1173 ณ เดือน 7 ข้างขึ้น เวลายามเศษ ตรงกับพุทธศักราช 2354

มีบันทึกว่า

“ครั้นเมื่อถึงเดือนเจ็ดข้างขึ้น เกิดไข้ป่วงมาแต่ทะเล ไข้นั้นเกิดมาแต่เกาะหมากก่อน แล้วข้ามมาหัวเมืองตะวันตก เดินขึ้นมาถึงปากน้ำเจ้าพระยา ชาวเมืองสมุทรปราการตายลงเป็นอันมาก ก็พากันอพยพขึ้นมากรุงเทพมหานครบ้าง แยกย้ายไปตามทิศต่างๆ บ้าง

“ที่กรุงเทพฯ ก็เป็นขึ้นเมื่อวันขึ้น 6 ค่ำ เดือน 7 ไปจนถึงวันเพ็ญ ตายทั้งหญิงทั้งชาย ศพที่ป่าช้าแบศาลาดินในวัดสระเกษ วัดบางลำพู วัดบพิตรพิมุข วัดปทุมคงคา แลวัดอื่นๆ ก่ายกันเหมือนกองฟืน ที่เผาเสียก็มากกว่ามาก แลที่ลอยในแม่น้ำลำคลองเกลื่อนกลาดไปทุกแห่ง จนพระสงฆ์ก็หนีออกจากวัด คฤหัสถ์ก็หนีออกจากบ้าน”

ศพชายชาวจีนลอยน้ำ ถูกอีกาและปลากินซาก จิตรกรรมสมัยรัชกาลที่ 4 ในศาลาการเปรียญ วัดท่าข้าม เขตบางขุนเทียน กรุงเทพฯ สะท้อนระบาดของโรคห่าในยุคต้นรัตนโกสินทร์

‘ไข้ป่วง’ นี้ บ้างก็เรียกว่า ลงราก ในภายหลังรู้จักในนาม ‘อหิวาตกโรค’ คร่าชีวิตผู้คนมากมายในยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ทั้งในกรุงเทพและหัวเมืองใกล้เคียง ราว 30,000 คน

ที่มา : มติชนออนไลน์